สำรวจใต้ดินพะเยา! ผู้เชี่ยวชาญลงพื้นที่ภูซาง–เชียงคำ ค้นหาศักยภาพน้ำและการบริหารพื้นที่

วันที่ 22 พฤศจิกายน 2568

คุณหญิงกัลยา โสภณพนิช ประธานฯ โครงการบริหารจัดการน้ำโดยชุมชน ตามแนวพระราชดำริ มอบหมายให้ นายธเนศ นะธิศรี ผู้จัดการโครงการฯ ลงพื้นที่ร่วมกับ หน่วยพัฒนาการเคลื่อนที่ 35 (นพค.35) สำนักงานพัฒนาภาค 3 หน่วยบัญชาการทหารพัฒนา และ หน่วยพัฒนาการเคลื่อนที่ 21 (นพค.21) สำนักงานพัฒนาภาค 2 หน่วยบัญชาการทหารพัฒนา สำรวจข้อมูลทางธรณีฟิสิกส์ในพื้นที่อำเภอภูซาง และอำเภอเชียงคำ จังหวัดพะเยา

สำรวจโดยใช้วิธีคลื่นแม่เหล็กไฟฟ้า TEM2Go (Transient Electromagnetic) เพื่อตรวจสอบศักยภาพชั้นใต้ดิน โดยวิธีที่ใช้สำรวจมี 2 แบบ คือการสำรวจกลางแหล่งน้ำด้วยด้วยทุ่นลอยน้ำและ การสำรวจแบบเดินสำรวจ จำนวน 5 พื้นที่ได้แก่

1. บ้านปงใหม่ หมู่ 8 ตำบลทุ่งกล้วย อำเภอภูซาง จังหวัดพะเยา เป็นพื้นที่เอกชนที่เจ้าของยกให้เป็นพื้นที่สาธารณะ เดิมมีบ่อขนาดประมาณ 20 x 20 เมตร ลึก 6 เมตร ทีมงานได้ลงพื้นที่สำรวจโดยการเดินสำรวจรอบบ่อและบริเวณโดยรอบ เพื่อสำรวจแนวร่องน้ำธรรมชาติ พื้นที่น้ำซับ และพิจารณาชั้นน้ำใต้ดินระดับตื้น สำหรับใช้ในการวางแผนบริหารจัดการน้ำผิวดินและน้ำใต้ดินอย่างเหมาะสม

2. บ้านทุ่งกล้วย หมู่ 5 ตำบลทุ่งกล้วย อำเภอภูซาง จังหวัดพะเยา ได้สำรวจเบื้องต้นเป็นพื้นที่เอกชนที่มีแผนขุดลอกปรับปรุงบ่อ โดยมี นพค.35 รับผิดชอบการดำเนินงาน

3. บ้านร่องส้านใหม่ หมู่ 23 ตำบลร่มเย็น อำเภอเชียงคำ จังหวัดพะเยา เป็นแหล่งน้ำสาธารณะที่ใช้ผลิตน้ำประปาหมู่บ้านให้แก่ 2 หมู่บ้าน คือ บ้านร่องส้าน (ประชากร 1,330 คน) และบ้านร่องส้านใหม่ (ประชากร 679 คน) โดยทีมงานได้ลงสำรวจกลางบ่อด้วยแพลอยน้ำ เพื่อประเมินสภาพพื้นที่ พบจุดที่เป็นน้ำซึมเข้าบ่อ และสามารถดำเนินการขุดเพิ่มความลึกเพื่อเปิดช่องทางรับน้ำซึมให้มากขึ้นได้เพื่อแก้ปัญหาบ่อแห้งขาดน้ำ เนื่องจากบ่อไม่มีทางน้ำไหลเข้า ต้องพึ่งพาน้ำซับและน้ำฝนเพียงอย่างเดียว

4. บ้านปัวใหม่ หมู่ 6 ตำบลฝายกวาง อำเภอเชียงคำ จังหวัดพะเยา เป็นแหล่งน้ำดิบสำหรับผลิตประปาหมู่บ้าน ให้ประโยชน์แก่ประชาชนจำนวน 319 ครัวเรือน โดยทีมงานได้ทำการเดินสำรวจรอบบ่อเพื่อประเมินสภาพพื้นที่ พบชั้นดินเหนียว ชั้นกรวด และศิลาแลง ซึ่งเหมาะสมกับการเป็นบ่อเก็บน้ำผิวดิน และยังมีศักยภาพในการพัฒนาเป็นบ่อธนาคารน้ำใต้ดินได้ในอนาคต

5. บ้านสลาบ หมู่ 7 ตำบลฝายกวาง อำเภอเชียงคำ จังหวัดพะเยา มีแผนพัฒนาเป็นแหล่งน้ำดิบสำหรับระบบประปาหมู่บ้าน ทีมงานได้เดินสำรวจพื้นที่รอบบ่อ พบว่าเป็นพื้นที่ดินเหนียวซึ่งมีศักยภาพในการกักเก็บน้ำผิวดินได้ดี และด้านล่างยังมีชั้นกรวดและหินรองรับ ช่วยเสริมประสิทธิภาพในการกักเก็บน้ำของพื้นที่

การสำรวจในครั้งนี้จะนำไปใช้เป็นข้อมูลประกอบการวางแผนพัฒนาแหล่งน้ำให้เหมาะสมกับลักษณะพื้นที่แต่ละพื้นที่เพื่อเพิ่มประสิทธิภาพการบริหารจัดการน้ำของชุมชน รวมไปถึงสนับสนุนการใช้น้ำเพื่อการเกษตร การอุปโภคบริโภค และคาดว่าจะสามารถยกระดับคุณภาพชีวิตของประชาชนให้เพิ่มขึ้นได้